Cùng với các điểm du lịch cộng đồng nổi tiếng khu vực miền Tây xứ Thanh, trong những năm gần đây, bản Hang (xã Phú Lệ, huyện Quan Hóa) được biết đến là điểm đến với nhiều tiềm năng trong việc phát triển loại hình du lịch cộng đồng, bước đầu đã thu hút được sự quan tâm của đông đảo du khách quốc tế.

Quan Hóa là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa, cảnh quan thiên nhiên đa dạng, phong phú với sông núi trùng điệp, nhiều hang động đẹp cùng hệ thống hồ tự nhiên. Đây là điều kiện thuận lợi để vài năm trở lại đây Quan Hóa dần hình thành và phát triển loại hình du lịch sinh thái cộng đồng, trở thành điểm đến yêu thích với du khách ưa hưởng ngoạn và khám phá thiên nhiên.
Và nhắc đến Quan Hóa, điểm du lịch đã và đang được được đông đảo du khách quan tâm hiện nay đó là bản Hang (xã Phú Lệ). Nhờ dự án phát triển du lịch cộng đồng liên núi đá vôi Pù Luông - Cúc Phương, vài năm trở lại đây bản Hang đã trở thành điểm đến nổi tiếng trên bản đồ du lịch sinh thái cộng đồng xứ Thanh, đặc biệt là với du khách nước ngoài ưa thưởng ngoạn và khám phá thiên nhiên bản hang.



Du lịch bản Hang (xã Phú Lệ) bắt đầu thu hút du khách đến tham quan, nghỉ dưỡng.
Ông Phạm Văn Việt - Phó Chủ tịch UBND xã Phú Lệ cho biết, trong những năm gần đây, mỗi năm có hàng trăm lượt khách quốc tế về với bản Hang. Phần lớn du khách rất ấn tượng và thích thú khi thưởng ngoạn cảnh sắc thiên nhiên và khám phá những nét văn hóa mang đậm sắc thái dân tộc. Nhờ đó nguồn thu làm du lịch của các hộ tại bản Hang cũng có phần tăng đáng kể, nhiều hộ gia đình đã mạnh dạn đầu tư sửa chữa, nâng cấp nhà sàn truyền thống làm nơi ăn nghỉ, phục vụ khách tham quan, du lịch, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Bên cạnh đó, đóng góp quan trọng của phát triển du lịch đó là giúp bà con giữ gìn môi trường sống, cũng như việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc cũng như phát huy giá trị truyền thống văn hóa của địa phương.
Theo thống kê của huyện Quan Hóa, năm 2017, bản Hang đã đón được khoảng 2.300 lượt khách, doanh thu đạt 736 triệu đồng, góp phần quan trọng trong việc cải thiện thu nhập, xóa đói giảm nghèo cho người dân địa phương. Tuy nhiên, hiện nay, vẫn chưa có công ty lữ hành du lịch nào chọn Quan Hóa là tour du lịch thường xuyên để du khách đến tham quan và nghỉ dưỡng. Và thực tế cho đến nay bản Hang chỉ đơn thuần là điểm dừng chân trung chuyển của phần lớn khách du lịch. Nguyên nhân một phần do điểm tham quan, dịch vụ còn hạn chế; công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch còn nhiều bất cập... Nếu như lấy bản Đôn (xã Thành Lâm, Bá Thước) làm ví dụ điển hình trong việc phát triển du lịch cộng đồng, từ đó sẽ cho thấy rõ những tồn tại, hạn chế của du lịch bản Hang. Thực tế việc xây dựng cơ sở vật chất còn mang tính tự phát, chưa tuân theo quy hoạch, vấn đề vệ sinh môi trường, vệ sinh hộ tại một số hộ gia đình còn khiến du khách e ngại; công tác tổ chức đón tiếp khách chưa mang tính bài bản, chuyên nghiệp...
Trong chuyến khảo sát du lịch tour du lịch cộng đồng Pù Luông mới đây, bản Hang là một trong những điểm đón đoàn khảo sát. Tuy nhiên, theo ông Trương Quốc Hùng - Chủ tịch Câu lạc bộ lữ hành Unesco Hà Nội thì tiềm năng phát triển du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng tại bản Hang khá lớn, tuy nhiên để biến nơi đây trở thành điểm đến hấp dẫn, thu hút sự quan tâm của các đơn vị lữ hành uy tín thì còn nhiều việc phải làm như: đẩy mạnh thu hút đầu tư cơ sở vật chất, kỹ thuật hạ tầng; chú trọng việc hướng dẫn, nâng cao nghiệp vụ làm du lịch cộng đồng cho người dân; phát triển sản phẩm du lịch đặc trưng; tổ chức hoạt động du lịch một cách bài bản; đẩy mạnh liên kết phát triển du lịch với các địa phương lân cận, các đơn vị lữ hành... Và nếu có chiến lược quảng bá bài bản, Quan Hóa hoàn toàn có thể phát triển mạnh về du lịch như các địa phương khác có cùng điều kiện như Hòa Bình, Ninh Bình...
Được biết, cùng với việc ưu tiên cho việc phát triển không gian du lịch xung quanh các khu bảo tồn, bao gồm: lưu trú, nghỉ dưỡng, ăn uống, vận chuyển du lịch, vui chơi... theo quyết định phê duyệt quy hoạch phát triển cơ sở hạ tầng du lịch Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Hu, Pù Luông, giai đoạn 2008 - 2015 của UBND tỉnh, trong thời gian tới huyện Quan Hóa sẽ chọn 3 điểm để tập trung phát triển du lịch cộng đồng đó là bản Hang, du lịch Hang Phi, du lịch gắn với các bản của thủy điện Trung Sơn. Đồng thời chú trọng nâng cao kỹ năng tiếp đón khách, khôi phục lại làng nghề truyền thống, bản sắc văn hóa... Hy vọng với những động thái tích cực của chính quyền địa phương cũng như sự vào cuộc của cộng đồng, trong tương lai gần ngành “công nghiệp không khói” sẽ phát triển mạnh mẽ trên vùng đất khó của huyện Quan Hóa.