Vịt quay Cổ Lũng bản Hiêu

Khi nhắc tới đặc sản Pù Luông thì đầu tiên không thể không kể tới đặc sản Vịt quay Cổ Lũng – đặc sản nổi tiếng của người Thái ở Bản Hiêu. Vịt Cổ Lũng là giống vịt thuần chủng cổ rụt, chân nhỏ lùn, cổ và đầu thường có lông khoang được thả trên các cánh đồng, khe suối, có khả năng kháng bệnh tốt nên nhiều nạc, thơm ngon. Vịt được chế biến thành nhiều món khác nhau nhưng ngon nhất là món vịt quay béo giòn.

Đặc sản Vịt quay Cổ Lũng

Vịt khi được sơ chế sạch sẽ được nhồi các gia vị như lá móc mật, muối, đường, ngũ vị hương rồi khâu kĩ lại đem nướng trên than hoa. Khi vịt chín sẽ có màu nâu đỏ, mùi thơm đặc trưng béo ngậy, ăn cùng với nướng chấm làm từ gan vịt nghiền nhỏ với muối và hạt mắc khén tạo nên hương vị khó cưỡng.

Cá suối nướng

Cá suối nước là món ăn cổ truyền của tộc người Thái và thường được chế biến từ cá sông hoặc suối. Cá được lựa chọn những con vừa phải từ 1kg -1,2kg làm sạch đem ướp gia vị như mắc khén, rau thơm rừng, ớt sả và trộn với muối. Theo kinh nghiệm của đồng bào người Thái cá nướng sẽ chọn con cá vừa phải, không nên chọn cá nhỏ quá sẽ có nhiều xương dăm, còn cá to quá thì sẽ khó chín và không ngấm hết gia vị. Cá khi tẩm ướp xong sẽ được cuộn với rau thơm hơ nướng trên tha tro ủ nóng cho đến khi chuyển sang màu vàng.

Cá suối nướng

Món cá nướng được chấm với nước mắm pha tiêu ớt cùng với một số gia vị được người địa phương trồng trong vườn. Món ăn có thể kết hợp cùng với xôi dẻo, cơm gạo mới hoặc rượu nếp nương tạo nên một hương vị khó cưỡng.

Măng đắng

Măng đắng là một món ăn lạ miệng rất dễ gây nghiện tại Pù Luông. Măng có vị đắng được trồng ở nhiều ở vùng núi cao Tây Bắc. Theo kinh nghiệm của đồng bào dân tộc ở đây măng đắng có thể thu hoạch quanh năm nhưng nhiều nhất vào mùa mưa, măng đầu mùa bao giờ vị ngọt cũng sẽ nhiều hơn vị đắng.

Măng đắng

Măng đắng được chế biến làm nhiều món khác nhau như ngâm ớt, măng xào nhưng ngon nhất phải kể đến măng đắng chấm muối trộn hạt mắc khén. Măng lúc đầu ăn có vị đắng bùi, ai mới đầu ăn sẽ khơi khó ăn nhưng càng nhai lâu bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt bùi của măng. Cùng với đó, măng đắng là một loại dược liệu rất tốt cho sức khỏe nên được mọi người rất ưa chuộng.

Nộm hoa chuối rừng

Đến Pù Luông du khách có cơ hội thưởng thức nộm hoa chuối rừng, một món ăn dân dã, mộc mạc nhưng rất dễ gây nghiện. Khi làm nộm hoa chuối được chọn lấy bẹ non, thái nhỏ như sợi miến và ngâm vào chậu nước có pha giấm để tránh bị thâm. Có thể chuẩn bị thêm chút tai lợn thái mỏng trộn đều với hoa chuối và các gia vị tạo nên một món ăn kích thích vị giác.

Nộm hoa chuối

Nộm hoa chuối có vị chua của chanh, vị cay của ớt, ngọt của đường, vị bùi của lạc rang và mùi thơm đặc trưng của rau húng, mùi tàu, kinh giới hòa quyện khiến cho du khách ăn mãi cũng không ngán.

Canh lá đắng

Canh lá đắng – một món ăn cũng rất nổi tiếng tại Pù Luông mà bạn không nên bỏ qua. Canh đắng được nấu từ lá đắng được trồng nhiều từ vùng núi Thanh Hóa kết hợp với lòng lợn, lòng gà, thịt lợn và tiết canh. Lần đầu thưởng thức bạn sẽ thấy vị đắng lan tỏa nhưng sau đó là vị ngọt, hòa quyện với mùi thơm của gia vị, độ cay của ớt, chua của mẻ. Đặc biệt món canh lá đắng này có tác dụng giải rượu, chống đầy hơi, tiêu mỡ.

Món canh lá đắng

Cơm lam bản Nủa

Cơm lam – món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc Thái tại Pù Luông gắn liền với những bữa ăn hàng ngày, những ngày lên nương rẫy hay trong những dịp lễ quan trọng. Trong tiếng Thái chữ lam nghĩa là nướng, cơm lam là cơm nướng trên ngọn lửa. Cơm lam tại Pù Luông dùng loại gạo nương hạt to, mẩy trắng và có mùi thơm và đặc biệt phải chọn gạo nương mới gặt.

Cơm lam bản Hiêu

Theo kinh nghiệm của đồng bào Thái ở bản Kho Mường thì khi làm cơm lam phải lựa chọn ống tre nứa tươi, không quá non hoặc già, cây có đốt dài thẳng không bị sâu. Gạo sau khi ngâm được đổ vào ống nưa được lót sẵn lá chuối tươi, đổ nước vào ống cho ngập gạo. Có thể nướng ống cơm lam bằng than củi, than tre hoặc rơm nhưng nướng trên than củi mới giữ được độ thơm ngon nhất.

Cơm lam có thể chấm với muối vừng hoặc chẩm chéo để tăng độ thơm ngon của món ăn. Cơm lam chính là một trong những đặc sản mà người Thái tại Pù Luông giới thiệu đến mọi du khách khi đến với mảnh đất Pù Luông xinh đẹp này.

Thịt gà đồi

Thịt gà đồi tại Pù Luông ngon hơn các vùng khác bởi giống gà nơi đây được nuôi thả rông, tự tìm thức ăn hoặc ăn thóc nên thịt ngọt thơm, săn chắc, da giòn. Gà đồi Pù Luông được chế biến thành nhiều món khác nhau như luộc, rang, xào,…mỗi món sẽ có một hương vị riêng. Đặc biệt, du khách sẽ bị cuốn hút bởi món gà nướng thơm ngon với cách tẩm ướp gia vị truyền thống của người Thái.

Gà đồi

Rượu cần

Rượu cần làm từ men lá chính là di sản văn hóa quý báu của đồng bào dân tộc Thái tại Pù Luông. Men rượu cần được làm từ khoảng hơn 10 loại lá rừng với đủ vị chua, cay, chát, ngọt, đắng pha trộn với nhau. Lá làm men đều là các loại thảo dược như lá cuống, lá nhân trần, ớt cay, gừng tươi, him ho, đập khau, gạo, trầu không, trấu và sắn. Công đoạn làm men rất cầu kì gồm lá thảo dược trộn với sắn khô, gạo nếp giã nhuyễn trong cối sau đó nặn thành từng viên nhỏ bọc lớp trấu đem hong khô.

Rượu cần – nét văn hóa trong đời sống tinh thần của người Thái

Cần rượu là cây trúc loại nhỏ, có khoan lỗ ở gốc và thông các mấu. Rượu cần có nồng độ còn nhẹ, có vị ngọt và đượm hương lá rừng, uống không bị đau đầu và ít say hơn rượu miền xuôi. Đối với đồng bào người Thái rượu cần chiếm vị trí quan trọng và trở thành nét văn hóa trong đời sống tinh thần của đồng bào nơi đây. Nếu có dịp đến với Pù Luông, bạn đừng quên thưởng thức hương vị của rượu cần nhé.

Thịt lợn cỏ

Thịt lợn cỏ hay còn gọi là lợn cắp nách đặc sản của người Mường xứ Thanh. Lợn được nuôi thả rông cho ăn rau rừng và uống nước suối nên thịt khá săn chắc và thơm ngon. Lợn sau khi được giết mổ dùng rơm thui vàng sau đó phải rửa sạch trước khi lấy nội tạng để giữ được độ ngọt trong miếng thịt. Thịt lợn được chế biến thành nhiều món khác nhau chấm với muối rang và hạt dổi nướng giã nhỏ. Khi ăn thịt lợn cỏ du khách sẽ cảm nhận được mùi vị thơm ngon, béo ngậy và vị ngọt từ miếng thịt khiến bạn ăn là nghiền.

Thịt lợn cỏ

Thịt trâu gác bếp

Thịt trâu gác bếp là một trong những đặc sản của bà con người Thái được đồng bào nơi đây làm nhiều nhất vào dịp đầu năm để đón tết và tiếp khách cho hết tháng giêng. Trâu gác bếp phải chọn loại thịt bắp ngon, không gân, thật tươi kèm với các gia vị như ớt, gừng, mắc khén, muối ướp khoảng 2-3 tiếng sau đó sấy trên than củi. Thịt trâu gác bếp ngon là những miếng thịt bên ngoài khô, bên trong mềm, có vị ngọt tươi cùng với vị cay nồng của mắc khén và mùi khói thơm của than củi. Khi ăn thịt trâu bạn có thể đem ra nướng hoặc hấp cách thủy, xào, nộm,… tùy theo sở thích của mình. Nếu có cơ hội đến Pù Luông du lịch bạn đừng quên mua đặc sản này về làm quà cho gia đình và bạn bè.

Thịt trâu gác bếp

Ốc đá

Đến với Pù Luông du khách đừng quên bỏ lỡ món ốc đá, loài ốc cực hiếm chỉ sinh sống trong các hốc đá. Ốc đá có nhiều vào mùa mưa, nhìn thoáng qua rất giống con ốc sên. Ốc được chế biến thành món ốc hấp mắm hoặc ốc hấp chanh sả chấm với nước mắm gừng ớt chanh hoặc giã củ kiệu với gừng chấm khô theo người bản địa. Thịt ốc núi dai, giòn, vị ngọt thanh sẽ khiến nhiều du khách mê mẩn.

Ốc đá hấp sả

Sâu chít

Sâu chít được coi là “đông trùng hạ thảo” của vùng núi Tây Bắc, một loại ấu trùng được sử dụng trong Đông y. Chít là loại sâu sống trong thân cây chít mọc hoang ở các triền núi đá vôi có tác dụng trong việc tăng cường sức khỏe, bồi bổ cơ thể, bổ thận tráng dương. Người Thái ở Pù Luông khi vào rừng bẻ cây chít về làm chăn, đệm thường lấy cả những cây có dấu hiệu bị bệnh tách lấy sâu chít về chiến biến thức ăn. Bên cạnh đó, sâu chít còn dùng để ngâm rượu và trở thành đặc sản mà đồng bào nơi đây giới thiệu đến khách du lịch.

Đặc sản sâu chit

Sâu măng

Pù Luông có một món đặc sản rất kén người ăn, có thể coi là có một không hai của đồng bào miền cao đó chính là sâu măng. Sâu măng là loại sâu sống trên cây măng, rất phổ biến ở khu vực rừng núi. Sâu măng được chế biến thành nhiều món khác nhau như sâu măng chiên giòn, sâu măng luộc chấm tương, sâu măng om, ngâm rượu,… nhưng ngon nhất phải kể đến món sâu măng xào. Đối với những du khách miền xuôi khi nhìn món ăn này không phải ai cũng có đủ can đảm để thưởng thức nó. Đối với những du khách ăn được bạn sẽ cảm thấy nghiện vì độ thơm ngon, ngọt bùi, béo ngậy của loại côn trùng này.